تصور کنید قلب تپنده هوش مصنوعی جهان چگونه کار می‌کند. ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت، و دیلن پاتل، بنیان‌گذار SemiAnalysis، اخیراً در یک گفت‌وگوی بی‌پرده، پرده از استراتژی جاه‌طلبانه مایکروسافت در دنیای هوش مصنوعی برداشتند. این بحث داغ، در مرکز داده تازه رونمایی شده «فیرواتر ۲» (Fairwater 2) که قدرتمندترین مرکز داده جهان نام گرفته، آینده AI را ترسیم کرد.

نادلا در این نشست به نکات کلیدی اشاره کرد: سرمایه‌گذاری‌های عظیم در زیرساخت، تکامل مدل‌های کسب و کار، شراکت‌های استراتژیک و البته، مدیریت پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی هوش مصنوعی. مایکروسافت دیگر فقط یک شرکت نرم‌افزاری نیست؛ معمار دنیای هوشمندی است که در حال ساخت آن هستیم.

زیرساخت، قلب تپنده هوش مصنوعی مایکروسافت

زیرساخت، قلب تپنده هوش مصنوعی مایکروسافت

مقیاس زیرساخت هوش مصنوعی مایکروسافت حقیقتاً شگفت‌انگیز است. فیرواتر ۲، ظرفیت آموزشی ده برابری نسبت به آنچه برای توسعه GPT-5 استفاده شده بود، ارائه می‌دهد. این مرکز با تقریباً پنج میلیون اتصال شبکه، معادل کل زیرساخت اپتیکال شبکه آژور در دو سال و نیم پیش، از همین حالا آماده پذیرش آینده است.

ظرفیت‌های Fairwater 2 فراتر از تصور

این مرکز داده تنها یک ساختمان نیست؛ بلکه یک اکوسیستم پیشرفته برای پرورش هوش مصنوعی است. تعداد اتصالات شبکه آن گواه عمق و گستردگی عملیات مایکروسافت در این حوزه است. فیرواتر ۲ بستری برای جهش‌های بزرگ بعدی در AI خواهد بود.

قانون مور جدید

تعهد مایکروسافت به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ این شرکت هدف‌گذاری کرده که ظرفیت آموزشی خود را هر ۱۸ تا ۲۴ ماه، ۱۰ برابر افزایش دهد. این سرعتی است که قانون مور را برای عصر هوش مصنوعی بازتعریف می‌کند! مراکز آینده‌ مانند فیرواتر ۴ و یک شبکه WAN اختصاصی هوش مصنوعی، که چندین مرکز فیرواتر دیگر را به هم متصل می‌کند، به عنوان «سوپرپادها» (Super Pods) طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها قدرت پردازش را در مناطق مختلف متمرکز می‌کنند تا از عهده وظایف آموزشی فوق‌العاده سنگین برآیند.

نکته کلیدی: مایکروسافت با سرعت بی‌سابقه‌ای در حال گسترش زیرساخت هوش مصنوعی خود است. این یعنی آماده‌سازی برای انقلاب بزرگ‌تر AI!

چابکی زیرساخت

نادلا بر نیاز حیاتی به «انعطاف‌پذیری» (Fungibility) و حداکثر قابلیت انطباق در ناوگان خود تأکید کرد. آن‌ها به‌طور فعال از سرمایه‌گذاری‌هایی که منجر به وابستگی به نسل‌های خاص تراشه یا بارهای کاری ثابت شود، اجتناب می‌کنند. با سرعت سرسام‌آور نوآوری سخت‌افزاری (مانند NVIDIA Vera Rubin Ultra آینده با نیازهای برق و خنک‌کنندگی متفاوت)، زیرساختی چابک برای تکامل ضروری است.

نادلا می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم با یک تنظیمات ثابت و تک‌مشخصاتی، درجا بزنیم. این چابکی، در کنار «اجرای برق‌آسا» (آماده‌سازی بارکاری در ۹۰ روز پس از کسب تسهیلات)، کلیدی است.»

این رویکرد به مایکروسافت کمک می‌کند تا نیازهای جهانی آموزش و سرویس‌دهی را متعادل کند، با پیشرفت‌های تکنولوژیکی همگام بماند و از طریق نرم‌افزارهای هوشمندانه، بهره‌وری سرمایه را بهینه سازد.

تحول مدل کسب و کار از SaaS تا سرمایه‌گذاری سنگین AI

مدل کسب و کار مایکروسافت نیز دستخوش تحولی عمیق شده است. نادلا صراحتاً اعتراف کرد که آن‌ها از مدل «نرم‌افزار به عنوان سرویس» (SaaS) که به دلیل هزینه‌های پایین شناخته می‌شود، به حوزه سرمایه‌بر هوش مصنوعی در حال حرکت هستند. در این مدل، «هزینه کالای فروخته شده» (COGS) یک هزینه اولیه و قابل توجه است.

با این حال، او این وضعیت را یادآور گذار به رایانش ابری می‌داند که بازار محصولاتی مانند آفیس ۳۶۵ را به شدت گسترش داد. نادلا قاطعانه معتقد است که هوش مصنوعی نیز همین کار را خواهد کرد. او به رشد انفجاری گیت‌هاب کوپایلوت (GitHub Copilot) اشاره می‌کند که در یک سال از درآمد ۵۰۰ میلیون دلاری به بازاری ۵ تا ۶ میلیارد دلاری در میان رقبا رسید. این گسترش بازار به عنوان یک تهدید دیده نمی‌شود؛ بلکه یک فرصت باورنکردنی است که چالش‌های جدید و با ارزشی را ایجاد می‌کند و نوآوری را به جلو می‌راند.

فرصت بزرگ: مایکروسافت معتقد است که هوش مصنوعی بازارهای جدیدی را ایجاد کرده و رشد اقتصادی را تسریع می‌کند، درست مانند انقلاب محاسبات ابری.

OpenAI و مدل‌های بومی MAI

مایکروسافت رویکردی واقعاً چندوجهی را در قبال اکوسیستم هوش مصنوعی در پیش گرفته است.

شراکت عمیق با OpenAI

از یک سو، آن‌ها از شراکت عمیق هفت‌ساله خود با OpenAI بهره می‌برند و به مالکیت فکری کامل خانواده GPT دسترسی دارند. این امر به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با استفاده از داده‌های منحصر به فرد خود، نوآوری کنند، مدل‌ها را بهینه‌سازی کرده و حتی مراحل آموزشی میانی را برای مدل‌های خود اجرا کنند.

قدرت‌گیری MAI

از سوی دیگر، آن‌ها به شدت در حال سرمایه‌گذاری برای ساخت مدل‌های هوش مصنوعی خود (MAI: Microsoft AI) و تشکیل یک «تیم نخبه و در سطح جهانی» هستند. این شامل توسعه مدل‌های تخصصی برای تصویر (که قبلاً نتایج قوی در معیارهای پردازش تصویر به دست آورده‌اند)، صدا و متن است. یک «مدل همه‌جانبه» (omni-model) که صدا، تصویر و متن را ترکیب می‌کند، به عنوان گام بزرگ بعدی برنامه‌ریزی شده است.

مایکروسافت: معمار دنیای عامل‌های هوش مصنوعی

مایکروسافت: معمار دنیای عامل‌های هوش مصنوعی

نادلا کسب و کار اصلی مایکروسافت را ارائه «بستر و زیرساخت بنیادین برای پشتیبانی از عامل‌ها» (scaffolding and foundational infrastructure to support the agents) می‌داند. او آینده‌ای را پیش‌بینی می‌کند که در آن «عامل به ازای پردازش» (agent-per-compute) رایج خواهد شد؛ جایی که عامل‌های هوش مصنوعی، با بهره‌گیری از زیربنای موجود M365، به رایانه‌های اختصاصی خود نیاز دارند که شامل لایه‌های امنیتی، هویتی و مدیریتی باشند.

"عامل به ازای پردازش"، آینده‌ای که Nadella می‌بیند

فرضیه نادلا این است: اگر مدل‌ها به یک کالا تبدیل شوند (به لطف جایگزین‌های متن‌باز و رقابت شدید)، پلتفرمی که بهترین ابزارها، نقدینگی داده و درک متنی را برای استقرار و مدیریت این مدل‌ها فراهم می‌کند، ارزش قابل توجهی را جذب خواهد کرد. یک مثال عالی، عامل اکسل است: این فقط یک پوشش رابط کاربری نیست؛ بلکه مدلی است که عمیقاً در لایه میان‌افزار اکسل ادغام شده و پیچیدگی‌های ابزار را بومی درک می‌کند تا به عنوان یک «لایه شناختی» عمل کند.

ابزارهای مایکروسافت برای مدیریت هوش مصنوعی

در فضای رقابتی امروز، نادلا رقابت را نشانه‌ای سالم از یک بازار پررونق و در حال گسترش می‌داند. ابتکارات مایکروسافت برای مدیریت این بازار شامل موارد زیر است:

Agent HQ با «Mission Control»: مانند «تلویزیون کابلی برای عامل‌های هوش مصنوعی» عمل می‌کند؛ مدل‌هایی مانند Claude، Grok و Codex را در یک اشتراک واحد با قابلیت‌های نظارت و هماهنگی ترکیب می‌کند.
Azure Foundry: یک پلتفرم جامع که مشتریان می‌توانند به مدل‌های مختلف (OpenAI، متن‌باز، Grok) در کنار پایگاه‌های داده، فضای ذخیره‌سازی و قدرت پردازش برای بارهای کاری واقعی خود دسترسی داشته باشند.

نادلا تاکید کرد که کسب و کار هایپرسکیل مایکروسافت بر «تنوع گسترده (long tail) بارهای کاری هوش مصنوعی» و نه فقط خدمات bare-metal برای چند آزمایشگاه بزرگ، رونق می‌یابد. این درک باعث شد تا در استراتژی گسترش مراکز داده خود نیز تنظیماتی اعمال کنند تا از تنوع بارکاری و مشتریان اطمینان حاصل شود.

توصیه مایکروسافت: به جای تمرکز بر مدل‌های تکی، بر پلتفرمی سرمایه‌گذاری کنید که امکان مدیریت و یکپارچه‌سازی آسان انواع عامل‌های هوش مصنوعی را فراهم کند.

نتیجه‌گیری

در نهایت، مایکروسافت خود را به عنوان یک شریک بنیادین در انقلاب هوش مصنوعی معرفی می‌کند. آن‌ها فقط سازنده مدل نیستند؛ بلکه معماران زیرساخت‌های پیچیده، پلتفرم‌ها و خدماتی هستند که هوش مصنوعی را قادر می‌سازند تا در اقتصاد جهانی شکوفا شود. تمامی این تلاش‌ها با تمرکز بی‌وقفه بر نوآوری، شراکت‌های استراتژیک و مهم‌تر از همه، اعتماد پیش می‌رود.

آینده هوش مصنوعی در دستان شرکت‌هایی است که نه تنها می‌توانند پیشرفته‌ترین مدل‌ها را بسازند، بلکه زیربنای لازم برای مقیاس‌پذیری و مدیریت جهانی آن‌ها را نیز فراهم کنند. مایکروسافت در این میدان، گام‌های بزرگی برداشته است.

سوالات متداول (FAQ) درباره استراتژی AI مایکروسافت

«انعطاف‌پذیری» در زیرساخت AI به چه معناست؟

«انعطاف‌پذیری» (Fungibility) به معنای حداکثر قابلیت انطباق و عدم وابستگی به سخت‌افزار یا بارهای کاری خاص است. با توجه به سرعت بالای نوآوری در تراشه‌ها، مایکروسافت می‌خواهد زیرساختی بسازد که بتواند به سرعت با نسل‌های جدید سخت‌افزار سازگار شود و از «درجا زدن» با تنظیمات قدیمی جلوگیری کند.

چرا مایکروسافت روی مدل‌های MAI خود نیز سرمایه‌گذاری می‌کند، در حالی که با OpenAI همکاری دارد؟

مایکروسافت رویکردی دوگانه دارد: همکاری با OpenAI به آن‌ها دسترسی به خانواده قدرتمند GPT می‌دهد، در حالی که توسعه مدل‌های MAI (Microsoft AI) خودشان، به آن‌ها امکان می‌دهد تا مدل‌های تخصصی‌تر (تصویر، صدا، متن) را با داده‌های منحصر به فرد خود توسعه داده و کنترل بیشتری بر آینده نوآوری‌های هوش مصنوعی داشته باشند. این استراتژی، حضور آن‌ها را در هر دو بخش تقویت می‌کند.

نقش مایکروسافت در آینده «عامل‌های هوش مصنوعی» چیست؟

مایکروسافت خود را به عنوان «معمار» و ارائه دهنده «بستر و زیرساخت بنیادین» برای عامل‌های هوش مصنوعی می‌بیند. نادلا آینده‌ای را متصور است که هر عامل هوش مصنوعی به «رایانه‌» خود با لایه‌های امنیتی، هویتی و مدیریتی نیاز دارد. مایکروسافت می‌خواهد این پلتفرم اساسی را فراهم کند تا عامل‌ها بتوانند بر روی آن ساخته و مدیریت شوند و نهادها بتوانند از آنها در کار خود بهره ببرند.

مایکروسافت و عصر AI: نادلا چه نقشه‌ای دارد؟

برچسب‌ها: